ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಚರಣೆಗಳು ಹಾಗೂ ಮಹತ್ವ.

ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ ನೋಡಿ.

ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಈ ಹಬ್ಬವು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಗುಜರಾತ್, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ
ಪ್ರಾಚೀನ ದಂತಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನು ಮಥುರಾ ನಗರದಲ್ಲಿ ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಎಂಟನೇ ದಿನದಂದು ಜನಿಸಿದನು. ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜೀ ರೋಹಿಣಿ ನಕ್ಷತ್ರದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ 12 ಗಂಟೆಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ಈ ದಿನ, ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು, ಅವರು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಕಥೆ
ಬಹಳ ಹಿಂದೆ ಮಥುರಾದಲ್ಲಿ ಕಂಸನೆಂಬ ರಾಜನಿದ್ದನು, ಅವನು ತನ್ನ ದುರಾಸೆ ಮತ್ತು ಅನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಕುಖ್ಯಾತನಾಗಿದ್ದನು. ಅವನ ಸಹೋದರಿ ದೇವಕಿಯನ್ನು ವಸುದೇವನಿಗೆ ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ, ಆಕಾಶವಾಣಿ ಇತ್ತು, ಅದರಲ್ಲಿ ದೇವಕಿ ಮತ್ತು ವಸುದೇವರ ಎಂಟನೆಯ ಮಗ ಮಾತ್ರ ಕಂಸನ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದರು. ಕೋಪದಲ್ಲಿ, ಕಂಸನು ನವವಿವಾಹಿತ ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ಸೆರೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಹಾಕಿದನು. ಕಂಸನು ದೇವಕಿ ಮತ್ತು ವಸುದೇವರ ಏಳು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಾಗಿ ಕೊಂದನು. ದೇವಕಿಯ ಎಂಟನೆಯ ಮಗು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಮತ್ತೆ ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಯ ಸದ್ದು ಕೇಳಿ ಬಂತು, ಈ ಮಗುವನ್ನು ಯಮುನಾ ನದಿಯ ಆಚೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ನಿನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರಾದ ನಂದ ಮತ್ತು ಯಶೋದೆಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ.ಇದಾದ ನಂತರ ವಾಸುದೇವ ಅವರ ಕೈಗಳ ಸಂಕೋಲೆಗಳು ತೆರೆದಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರು. ಅವನು ತನ್ನ ಮಗುವನ್ನು ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ತಡಮಾಡದೆ ಹೊರಟುಹೋದನು. ಸೆರೆಮನೆಯ ಬಾಗಿಲು ತಾನಾಗಿಯೇ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು. ಕಾವಲುಗಾರರೆಲ್ಲ ಗಾಢ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ವಾಸುದೇವನು ಬುಟ್ಟಿಯನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬಿರುಗಾಳಿಯ ನದಿಯನ್ನು ದಾಟಿದಾಗ, ಅವನ ಭುಜದ ಮೇಲೆ ನೀರು ಏರಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಹತ್ತು ತಲೆಯ ಹಾವು ಛತ್ರಿ ರೂಪವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮಗುವನ್ನು ನೀರಿನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿತು. ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಿದ ವಾಸುದೇವನಿಗೆ ತನ್ನ ಮಗು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಗು ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅರ್ಥವಾಯಿತು.

ತನ್ನ ಮಗುವನ್ನು ನಂದನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು, ವಸುದೇವನು ನಂದ-ಯಶೋದೆಯ ಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೆರೆಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದನು. ದೇವಕಿಯ ಎಂಟನೆಯ ಮಗುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಸನಿಗೆ ತಿಳಿದಾಗ, ಅವನು ಅವಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸೆರೆಮನೆಗೆ ಬಂದನು. ಆಗ ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಹುಡುಗಿ ದುರ್ಗಾದೇವಿಯ ರೂಪವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಹೇಳಿದಳು – ಓ ದುಷ್ಟ! ದೇವಕಿಯ ಎಂಟನೆಯ ಮಗ ಜನಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ಅವನು ತನ್ನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಾನೆ.
ಬಾಲ ಕೃಷ್ಣನು ಯಶೋದೆಯಿಂದ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಬೆಳೆದನು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವನು ಕಂಸನನ್ನು ಕೊಂದನು ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಮೇಲೆ ಒಳ್ಳೆಯದರ ವಿಜಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದನು.

ವಿಷ್ಣುವಿನ 8ನೇ ಅವತಾರ: ವಿಷ್ಣುವಿನ 8ನೇ ಅವತಾರವೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಅವತಾರ. ಅಜೇಯ ದೈವಿಕ ರೂಪನಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ದುಷ್ಟರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ಹಾಗೂ ಶಿಷ್ಟರ ಪಾಲನೆಗಾಗಿ ಅವತರಿಸಿ ಬಂದ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದು.

ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಮಹತ್ವ: ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ವ್ರತವನ್ನು 'ವ್ರತರಾಜ' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯಂದು ಉಪವಾಸ ವ್ರತವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಉಳಿದೆಲ್ಲಾ ಉಪವಾಸ ವ್ರತದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸ ವ್ರತ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷ,  ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು, ಸಂತತಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು, ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಪಿತೃದೋಷದಿಂದ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ಪತಿಯೊಡನೆ ಉಪವಾಸ: ವರಾಹ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ, ಅಂದು ರಾತ್ರಿ ಸ್ತ್ರೀಯು ಪತಿಯೊಡನೆ ಉಪವಾಸವಿದ್ದು ವ್ರತವನ್ನಾಚರಿಸಿದರೆ ಅವಳ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಭಗವಂತನು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವನು. ಅಂತಹವರಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಸಂತಾನ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. 'ತಿಥಿತತ್ವ' ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಜಯಂತಿಯ ಆಚರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದೆ - 'ಜಯಂತಿ ಯೋಗವು ಒಂದು ದಿವಸ ಮಾತ್ರವಿದ್ದರೆ ಅಂದೇ ಉಪವಾಸ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಆ ಯೋಗವು ಎರಡು ದಿವಸ ಇದ್ದರೆ, ಎರಡನೆಯ ದಿನದಲ್ಲಿ ವ್ರತದ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು.

ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯಂದು ಮನರಂಜನೆ: ಹಬ್ಬದ ದಿನದಂದು ಜನರು ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದರ ಮೂಲಕ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೃಷ್ಣ ಪರಮಾತ್ಮನಿಗೆ ಹಾಲು, ತುಪ್ಪ, ಜೇನುತುಪ್ಪ ಮತ್ತು ನೀರಿನಿಂದ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ನಂತರದ ಅಥವಾ ಮರುದಿನ ದಹಿ ಹಂಡಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮೊಸರು ತುಂಬಿದ ಮಡಿಕೆಯಯನ್ನು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ತೂಗಿ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಜನರು ಒಬ್ಬರಮೇಲೊಬ್ಬರು ನಿಂತು ಪಿರಾಮಿಡ್ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಿರಾಮಿಡ್ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮಡಿಕೆಯನ್ನು ಒಡೆಯುತ್ತಾನೆ.